Het is altijd jouw schuld, het is altijd jouw fout

Ze geven je het gevoel dat jij degene bent waardoor alles altijd fout gaat en ze vertellen je ook wat en hoe je denkt en hoe jij je gedraagt.

Je kunt nooit iets goed doen, ook al doe je nog zo je best, het is nooit goed. Uiteindelijk voel je je schuldig of van je stuk gebracht. Je voelt je emotioneel leeggezogen en verward want je deed er alles aan om het goed te doen naar eer en geweten. Je hebt het idee dat je niks kunt en niks bent.

Als degene die je beschuldigt  je baas, je ouder of een ander belangrijk iemand voor je is, is dat extra moeilijk.

Het kan heel subtiel en vriendelijk beginnen alsofze interesse in je hebben en ze komen charmant over. Je voelt niets van wat er komen gaat. Deze persoon heeft namelijk nog een andere kant in haar/zijn karakter, Mrs/Mr. Hyde, van dr. Jekyll en mr. Hyde. Bij dit soort personen heb je het gevoel dat je vaste bodem onder je voeten verliest en dat je nooit iets goed kunt doen en altijd de schuld krijgt van hun fouten en teleurstellingen. Rationeel zijn met zo’n persoon werkt niet. Ze laten zien hoeveel pijn ze je doen met hun beschuldiging werkt ook niet. Feitelijk maken deze twee tactieken het , en ze, nog veel erger!

Hoe moet je dit soort personen noemen?
Ze beschuldigen altijd iets of iemand ander voor ‘iets en alles’ wat ze niet aanstaat. Het is nooit hun eigen fout. En dit is wat maakt dat je deze persoon kunt identificeren. De oorzaak ligt altijd buiten henzelf als dingen fout gaan of niet op de wijze zoals zij dat willen. Ik heb een naam voor dit soort personen, ik noem dit ratten.

Het beschuldigen van anderen is een substantieel onderdeel van hun karakter en persoonlijkheid. Het gaat niet om een boos iemand die af en toe uit onmacht de schuld bij jou neerlegt in een vlaag van woede en frustratie.
Het gaat om diegenen die charmant en geïnteresseerd in je lijken te zijn, het lijken echt leuke mensen in het begin, maar opeens realiseer je je dat je in een nachtmerrie terecht bent gekomen en dat je meer betrokken bent geraakt bij deze persoon dan je dácht dat je dat was.

Deze personen hebben een ongelofelijk destructief en negatief effect op jou, op je denken en op je gedrag. Ze kunnen zoveel pijn en stress veroorzaken dat je soms je hele leven nodig hebt om erachter te komen dat niet jij het was maar de situatie waarin je met deze persoon verzeild was geraakt, de giftige dynamiek.

Als je met zo iemand te maken hebt zul je het idee krijgen dat er iets mis met je is en dat als je maar beter, slimmer, aardiger of meer competent was in je werk en de dingen dus gewoon goed deed, al die negativiteit niet gebeurd was. Je hebt uiteindelijk het gevoel dat alles jouw fout is, je wordt er depressief van, veroordeelt jezelf en je zelfvertrouwen brokkelt af.

De persoon die jou beschuldigt ziet niet wat hij doet met jou. Het feit dat jij zo overstuur bent en je rot voelt komt simpelweg omdat het jouw schuld is! Jij bent fout en zij hebben gelijk. En ze vindendat het hun plicht is je te ‘helpen’, door je naar beneden te halen, je te vertellen wat je fout doet, dat je jezelf moet verbeteren en eens serieus bij jezelf te rade moet gaan over wat je fout hebt gedaan. Ze respecteren de grenzen van anderen niet en in hun ogen doen ze nooit iets verkeerd, is zoals het op jou overkomt. En zo wel, dan is het de schuld van iets of iemand anders…

Ze verwachten ook dat je alles exact (letterlijk!) doet zoals zij willen en waarvan ze zeggen dat ze dat ook zo doen (niet). Ze zien je niet als een zelfstandig apart persoon. Je bent hun reflectie. Je kunt nooit iets goed doen en ze zullen je altijd bekritiseren en kleineren en de les lezen. Ze verwachten dat je hun gedachten kunt lezen.

Een kenmerk van dit persoonlijkheidstype is dat ze verschillende kanten van zichzelf en hun gedrag laten zien aan verschillende personen. Het is een hele boekhouding in hun kop, soms falen ze, maar dat is een ander onderwerp.
Bijvoorbeeld dat ze heel aardig en toegeeflijk zijn naar iemand anders en een hel om zelf mee om te gaan. Ze kunnen ook van warm naar koud omslaan in een fractie van een seconde. Het ene moment is alles oké en het volgende zijn ze kwaad op je. Daarom veroorzaken deze ‘karakters’ zoveel spanningen bij je. En anderen snappen er geen moer van want zij zien niet wat er gebeurt. Ze zullen zeer gewaardeerd worden door degenen die hun ‘goede’ kant te zien krijgen, van de duistere kant weten anderen niets.

Zo hoog als ze van de toren kunnen blazen met hun commentaar op jou en hun ‘wijsheid’, zo gevoelig zijn ze voor vermeende kritiek van anderen. Ze kunnen gelijk overgaan tot een defensieve aanval en zeggen dat ze zeer pijnlijk getroffen zijn, ook als er geen echte kritiek op hen was.
Meest zijn ze bedriegelijk en manipulatief. Hun filosofie lijkt te zijn ‘val anderen aan voordat ze mij aanvallen’, wat betekent dat als ze zelf een fout maken, ze de schuld daarvan al bij anderen leggen voordat ze aangewezen kunnen worden als degene die de fout gemaakt heeft.
Een andere tactiek is rookwolken optrekken, chaos veroorzaken in woorden (woordperversie, andere betekenis aan een gangbaar woord geven), hele en halve leugens zodat hun fouten achter een rookgordijn verdwijnen en alle aandacht op jou gericht wordt als zijnde de schuldige, of in ieder geval dat de rat er niks mee te maken had of ‘verkeerd ingelicht’ of zegt ‘daar geen herinnering aan te hebben’.
Als je de fout maakt je te verdedigen dan kun de de ergste aanval verwachten want elk woord van jou is voor de rat weer een nieuwe aanleiding je te veroordelen en beschuldigen. Je eigen worden worden als bewijs aangevoerd, uiteraard uit hun verband gerukt, als bewijs dat jij jezelf óók beschuldigt.

Liegen is niks mis mee volgens ratten, zij liegen ook als er geen enkele reden voor is en als je hen op hun leugens wijst, ontkennen ze botweg en zeggen dat jij liegt. Ze projecteren al hun eigen rottigheid op iemand anders en als jij dat bent… bereid je voor op het ergste.

Hoe weet je dat je te maken hebt met een rat zoals boven beschreven? Dat is heel makkelijk, je voelt je onzeker, o.a. omtrent je eigen beoordelingsvermogen, je bent angstig voor wat komen gaat, je voelt je schuldig terwijl je weet dat je niets fout doet, en je bent vooral heel onzeker over je kwaliteiten en competenties.

Heb je de neiging je emoties te blokkeren als je omgaat met andere mensen, trek je een muur op tussen jou en anderen, dan kan het ook een teken zijn dat je met een rat te maken hebt ergens in je omgeving. Dit is geen normaal introvert gedrag want je doet het bewust, die afstand scheppen.
Het andere uiterste is dat je heel erg toegankelijk en empatisch bent naar anderen toe, meer dan ‘gezond’ is. Dit zijn overlevingsstrategieën die je ontwikkeld hebt als je een rat in je omgeving hebt zitten. Deze strategieën maken dat je wereldbeeld een beetje veranderd is en hoe je moet omgaan met bepaalde situaties en mensen. Vaak wordt gezegd dat de oorsprong ligt in je kindertijd. Ga er maar vanuit dat een supergoed gebalanceerd kind als puber of volwassene in de klauwen van een rat daar levenslange trauma’s aan overhoudt met de bijbehorende verdedigingsmechanismen. Ook een (geestelijk) gezonde jeugd is geen garantie voor onschendbaarheid van je eigenwaarde en zelfvertrouwen als je met ratten te maken hebt op latere leeftijd.
Elke relatie en sociale interactie voelt tricky en verwarrend aan voor je. Het kan ook zijn dat je je voortdurend boos voelt en tegelijkertijd gekwetst. Iedereen reageert anders op een rat, maar dit zijn de meest voorkomende effecten ervan.

De strategieën die je door je leven heen hebt ontwikkeld in de omgang met normale mensen werken niet bij een rat. Je hebt te maken met een totaal andere mentaliteit en daarvoor heb je weer andere strategiën nodig. Komt je dit alles bekend voor? Lees dan Ratgevallen hoe je kunt omgaan met dit soort figuren.